MECÂLİS-İ SEB'A
Mecâlis-i Seb'a, adından da anlaşıldığı gibi, yedi konuşmadan oluşur.
Bu konuşmaların hangi dönemin ürünü olduğu konusunda kesin bir bilgi yoktur. Hz. Mevlânâ'nın Şems'ten sonra düzenli bir biçimde vaaz vermeyi bıraktığı bilinmekle birlikte, onun Şems sonrası dönemde de bazı hatırlı kişilerin ricasını kırmayarak vaazlar verdiği ve sohbetler ettiği de bilinmektedir.
Mecalis'te yer alan konuşmalar, büyük bir olasılıkla Hüsameddin Çelebi ya da Sultan Veled tarafından, konuşma anında yazıya aktarılmış ve daha sonra bu müsvedde gözden geçirilmiş ve esere son şekli verilmiştir. Bu son şeklin kimin tarafından verildiği de kesin değildir. Eserde Sultan Veled'e ait şiirlerin yer alması, düzenlemenin Sultan Veled tarafından yapılmış olabileceğini düşündürtmektedir. Ayrıca eserin yazılı şeklinin Mevlânâ'nın onayından geçmiş olması muhtemeldir.
Giriş bölümlerinde yer alan hutbeler ile âyet ve hadis metinleri ve kimi beyitler Arapçadır. Bunun dışında eserin dili, münâcâtlar ayrı tutulacak olursa, o günkü halk Farsçasının özelliklerini barındırmaktadır.
Mecâlis-i Seb'a'nın en muteber nüshası, Konya Mevlana Müzesi Kütüphanesinde 79 numarayla kayıtlı mecmuada yer alan, h. 753 tarihli nüshadır.
Her meclis Arapça bir hutbeyle başlar. Hutbede Allah'a hamd, O'nun kudret ve yüceliğinin zikri, Hz. Peygamber'e salât ve selam ile, onun sahabelerine selam yer alır. Hutbeyi, nispeten daha edebî cümlelerden oluşan dua ve yakarış (münâcât) bölümü izler ve duanın ardından bir hadisin şerhi etrafında gelişen asıl vaaza geçilir. Vaazda seçilen hadisin işaret ettiği hususlar, kimi âyet, hadis ve şiirlerle desteklenerek anlatılır. Zaman zaman da hikayelerle konu pekiştirilir. Her meclis, Allah'a hamd ve Peygamber ve ashabına selam ile bitirilir.[1]
Eser, Abdülbaki Gölpınarlı (1965), Hicabi Kırlangıç (2007) ve Dilaver Gürer tarafından Türkçe’ye tercüme edilmiştir.
[1] Hicabi Kırlangıç, "Yedi Meclis (Mecalis-i Seb'a) Üzerine", Mevlana Celaleddin-i Rumi, Yedi Meclis (Mecalis-i Seb'a), çev. Hicabi Kırlangıç, İstanbul: Ney yayınları, 2007, s. 20-22